Tháng dành cho phái đẹp, t𝐨̂𝐢 𝐦𝐮𝐨̂́𝐧 𝐧𝐡𝐚̆́𝐜 𝐧𝐡𝐨̛̉ 𝐜𝐡𝐢̣ 𝐞𝐦 𝐭𝐡𝐞𝐨 đ𝐮𝐨̂̉𝐢 𝐯𝐞̉ đ𝐞̣𝐩 “𝐭𝐫𝐚̆́𝐧𝐠 – 𝐜𝐚𝐨 – 𝐠𝐚̂̀𝐲” 𝐫𝐚̆̀𝐧𝐠, 𝐭𝐡𝐢𝐞̂́𝐮 𝐜𝐚𝐧𝐱𝐢 𝐜𝐨́ 𝐭𝐡𝐞̂̉ 𝐠𝐚̂𝐲 𝐫𝐚 𝐡𝐨̛𝐧 𝟏𝟎𝟎 𝐛𝐞̣̂𝐧𝐡 𝐨̛̉ 𝟖 𝐡𝐞̣̂ 𝐭𝐡𝐨̂́𝐧𝐠 𝐜𝐡𝐢́𝐧𝐡, 𝐭𝐫𝐨𝐧𝐠 đ𝐨́ 𝐥𝐨𝐚̃𝐧𝐠 𝐱𝐮̛𝐨̛𝐧𝐠 𝐥𝐚̀ 𝐛𝐞̣̂𝐧𝐡 𝐩𝐡𝐨̂̉ 𝐛𝐢𝐞̂́𝐧 𝐧𝐡𝐚̂́𝐭 𝐦𝐚̀ 𝐚𝐢 𝐜𝐮̃𝐧𝐠 𝐛𝐢𝐞̂́𝐭.

Thứ sáu Hà Nội trời lạnh và không có nắng, buổi trưa tôi cùng mấy người bạn đi ăn, lúc ra ngoài tôi bàng hoàng khi nhìn thấy các bạn nữ đội mũ và trùm khăn kín. Mọi người đều thiếu canxi nghiêm trọng. Tôi khuyên các bạn thỉnh thoảng để đầu trần, hở mặt, mặc áo cộc tay và quần soóc cũng không sao, nắng mùa xuân bao giờ cũng ấm áp dễ chịu.

Các bạn chợt nhớ đã lâu lắm rồi chưa phơi nắng.

Hơn bốn mươi năm trước, chị em thế hệ chúng tôi đã bắt đầu kiêng phơi nắng, để có làn da đẹp thì phụ nữ từ thời đó đã trở thành người “cuồng chống nắng”. Mỗi khi ra ngoài đường, chị em sẽ đội mũ, che mặt, ăn mặc kín mít chỉ hở hai con mắt, bất kể mùa đông, mùa xuân, mùa hạ và mùa thu. Thời đó chưa có mạng xã hội, cũng không có những bài báo khoa học phổ biến làm đẹp nói rằng tia cực tím là kẻ zdiết người lớn nhất đối với làn da. Ngày nay đã khác, phụ nữ truyền nhau đủ loại bí quyết chăm sóc da, gồm làm sạch, dưỡng ẩm, chống nắng. Cô bạn trẻ nhất và cũng xinh đẹp nhất nhóm kể rằng, cô có tổng cộng 20 chiếc mũ chống nắng khác nhau, quần áo chống nắng cũng 20 bộ đi kèm mũ cho đúng thời trang, thêm 5 chiếc kính râm, kem chống nắng đương nhiên không bao giờ thiếu, cô đảm bảo không một giọt nắng nào dính lên người suốt 365 ngày trong năm.

Quả thật da chị em nào cũng trắng xanh.

Đó là làn da của sự kiêu căng, vẻ đẹp ấy làm cho tôi nhớ lại tuổi thơ của mình, nỗi nhớ với một thoáng buồn vô cớ.

Khi còn nhỏ, tôi thường về quê ngoại vào mỗi dịp Tết Nguyên đán. Hồi đó chưa có máy điều hòa như bây giờ, cũng không biết làm lò sưởi, mùa đông rét lạnh thấu xương. Các bạn đọc ở Miền Nam nên biết rằng, Miền Bắc có một loại lạnh tên là “rét thấu xương”, do độ ẩm của không khí tăng cao, làm cho cái lạnh thấm sâu vào tận xương tủy, cảm giác buốt và tê cóng.

Vào những ngày nắng đẹp, bà ngoại kê vài chiếc ghế dài ngoài sân, những đứa trẻ chúng tôi phanh hết cỡ quần áo, rồi nằm dài trên ghế như những con cá mắm đang phơi khô. Trong trí nhớ của tôi, tôi luôn mặc một chiếc áo len cổ lọ màu hồng do dì tôi đan, nhìn nó rất xấu xí, nên tôi sẽ cởi nó ra để thực sự tận hưởng ánh nắng quá ấm áp chiếu lên cơ thể. Bà nội bóc lạc để làm kẹo, dì tước giang để gói bánh chưng, mọi người vui vẻ trò chuyện, xa xa thỉnh thoảng lại nghe thấy tiếng pháo nổ, vài con chó sợ tiếng pháo cụp đuôi chạy vào gầm giường, trong khi lũ trẻ con chúng tôi nằm nhởn nhơ phơi nắng, mặt đứa nào cũng đỏ bừng.

Bản thân tôi có làn da trắng, nhưng vì phơi nắng nhiều nên bị rám, nên so với mấy người bạn chơi cùng dù mặt mũi tôi có nhem nhuốc hơn, nhưng cởi trần ra tôi sẽ trắng hơn bạn đến ba tông màu. Nói điều này để bạn thấy điều thực tế rằng, gen bẩm sinh có ưu điểm hơn nhiều so với việc gìn giữ, bạn giữ mấy mà làn da ngăm ngăm thì cũng không sao trắng được.

Tôi có cô bạn cùng lớp theo đuổi “trắng – cao – gầy”.

Cô không dám chọn cách sống theo ý mình thích, vì có lẽ cô tự ti không tin vào vẻ đẹp của bản thân, dù tôi có nói với cô hàng vạn lần rằng vẻ đẹp có nhiều yếu tố, trong đó màu da khỏe mạnh là đẹp nhất, nhưng quan niệm sắc đẹp của cô vẫn bị chạy theo xu hướng chủ đạo của xã hội.

Tôi nhớ hồi mới lên cấp 2, ngày nào cô cũng bị mấy đứa con trai không quen chế nhạo và trêu chọc, vì cô dậy thì sớm và ngực to. Tôi để ý thấy, cô bắt đầu bước đi với cái đầu cúi xuống, ngực cũng khom xuống. Nhiều hôm bị các bạn trêu quá mức, cô xấu hổ, chạy về nhà chỉ biết trốn dưới chăn và khóc.

Sau khi ngực cô đã khom xuống, trong một lần đang đi trên con đường quê, tôi lại gần và bắt đầu thuyết phụ cô thẳng lưng, giữ lại dáng đi bình thường. Từ đầu làng đến cuối làng, suốt chặng đường, tôi nói gì cô cũng im lặng. Cuối cùng, tôi quyết định nói chuyện với bố cô ấy, người bố liền nói rằng không sao đâu, con gái ngực to là đẹp, những người có bộ ngực lép còn phải độn thêm lên. Lúc đó tôi không biết độn ngực là gì. Mãi sau này đi làm bác sĩ, tôi mới hiểu rất nhiều chị em phải độn ngực, rồi phải làm phẫu thuật thẩm mĩ nâng ngực, hoá ra bố của cô bạn gái năm xưa đã nói đúng.

Để giúp cô bạn, tôi đã nhận chức lớp trưởng, những nam sinh nào cười nhạo cô bạn đều bị tôi trừ điểm, sẽ không được tôi kèm cặp học vào các buổi tối.

Học kì 2 cô bắt đầu học đuối môn toán, các bài kiểm tra không tốt, cô giáo dạy toán bắt đầu nhắc nhở. Tôi luôn đứng nhất trường về môn toán. Cấp 2, trong mọi kì thi tôi đều xếp thứ nhất ở tất cả các môn học, vì thế mà người bố đã nhờ tôi dạy kèm môn toán cho cô. Ngày nào tôi cũng dậy từ lúc 4 giờ, tự học toán và các môn khác, để thời gian buổi tối dạy kèm cô bạn, nhưng sự tiến bộ chẳng được mấy.

Tại sao con gái không làm được toán?

Có rất nhiều nguyên nhân để con gái không học được toán, nhưng một trong những nguyên nhân, đó là sự thiếu ánh nắng. Ngôi trường cấp 2 ở giữa cánh đồng, cách làng tôi và các làng khác hơn một cây số, chúng tôi chỉ học buổi sáng, trưa đi bộ về nhà trong ánh nắng chang chang. Vậy nhưng, cũng giống như bao nhiêu những cô gái dậy thì khác, cô bạn cùng lớp với tôi sẽ đội mũ và chùm khăn kín mít, không để hở chỗ nào trên cơ thể.

Ánh nắng có thể ngăn ngừa trầm cảm, xua tan nỗi bất hạnh, làm tăng trí thông minh. Dưới ánh sáng mặt trời có tia UVB, ngoài tổng hợp vitamin D, tia UVB có thể thúc đẩy sự tiết ra adrenaline, thyroxine, cũng như hormone tuyến sinh dục trong cơ thể con người, điều này sẽ cải thiện hiệu quả các tình trạng tâm lí tiêu cực như tâm trạng chán nản và trầm cảm, đồng thời làm so suy nghĩ trở nên nhanh nhạy hơn.

Vitamin D giúp hấp thụ canxi, như tôi nói ở trên, thiếu canxi có thể gây ra hơn 100 bệnh ở 8 hệ thống chính, trong đó loãng xương là bệnh phổ biến nhất. Hơn 100 bệnh kể ra thì rất dài, tôi lấy ví dụ như thiếu canxi sẽ gây co giật cơ, tức là chuột rút. Những cô gái đang tuổi ăn tuổi lớn như cô bạn tôi, sẽ thường bị đau cơ vào ban đêm do thiếu canxi. Một số cô còn nghiến răng khi ngủ vào ban đêm. Một ví dụ khác, là thiếu canxi gây ra tình trạng rối loạn đông máu, chẳng hạn ngón tay bị rách một vết sẽ chảy máu nhiều hơn bình thường, hay cô bạn gái tôi đến ngày kinh cũng kéo dài hơn bình thường. Thiếu canxi, chiều dài và mật độ xương sẽ bị ảnh hưởng, trẻ em như cô bạn tôi không thể cao lớn, dáng người bắt đầu cong vẹo, lưng bắt đầu cố định ở tư thế gù.

Canxi có chức năng đưa các chất vào tế bào.

Thiếu canxi cũng làm cho tế bào não thiếu chất, nên hoạt động kém hiệu quả, dẫn tới lúc nào cũng buồn ngủ, không suy nghĩ được, động tới suy nghĩ là mệt mỏi, nên cũng vì thế mà cô bạn tôi học dốt môn toán.

Mười tám tuổi tôi về Hà Nội sống, rồi đi học đại học y, ra trường đi làm. Dù sao thì tôi cũng đã có một chút thành tựu trong cuộc sống. Cô bạn cũng đi khỏi quê từ đó, tôi biết cuộc sống của cô không thuận lợi, dáng đi vẫn gù, người thấp lùn rất nhiều vì thiếu canxi từ lúc bé.

Mùng 8/3 nghĩ về câu chuyện này tôi lấy làm tiếc.

Tôi chỉ muốn nói với bạn đọc rằng, muộn còn hơn không, các bạn hãy tranh thủ phơi nắng đúng cách, để tổng hợp vitamin D.

Tại sao phải phơi nắng đúng cách?

Tại vì ánh sáng mặt trời tác động lên da có ba dải bước sóng, gồm UVA, UVB và UVC. Tia UVA với bước sóng 320 đến 400 nm, có khả năng đâm xuyên xuống đến lớp hạ bì, gây tổn thương da nghiêm trọng nên UVA được coi là kẻ thù của da. Tia UVB với bước sóng 280 đến 320 nm, chỉ hấp thụ ở lớp biểu bì da, nên có tác dụng tổng hợp vitamin D, đồng thời ít gây hại cho da. Tia UVC với bước sóng 100 đến 280 nm, bước sóng này ngắn, nên bị chặn lại bởi khí quyển không lọt được xuống mặt đất.

Duy nhất tia UVB kích thích da tổng hợp vitamin D.

Khi chỉ số UVB trên 3 mới có thể sản sinh ra vitamin D, vì thế, cần phơi nắng đúng thời điểm, đủ thời gian, đúng địa điểm thì mới đạt hiệu quả.

Về thời gian, ánh nắng buổi sáng và buổi chiều chỉ cung cấp cho chúng ta tia nắng UVA (tốt để tạo ra oxit nitric), chứ không phải tia UVB cần thiết cho việc sản xuất vitamin D. Thời điểm tốt nhất để phơi nắng là buổi trưa. Khi bạn ở ngoài trời nắng, hãy nhìn vào cái bóng của bạn. Nếu bóng của bạn ngắn hơn chiều cao của bạn thì tức là mặt trời trên bầu trời đủ cao để tia UVB chiếu xuyên qua và chạm tới mặt đất cũng như làn da của bạn.

Về cường độ và thời gian phơi nắng, tùy theo từng cá nhân, tùy theo màu da và độ tuổi, có sự điều chỉnh khác nhau. Những người có làn da sẫm màu, người béo, người có tuổi, thì cần nhiều thời gian phơi nắng hơn, thâm chí nhiều gấp đôi.

Lấy miền Bắc làm ví dụ:

✓ Từ tháng đầu 12 đến hết tháng 2: Trời không có nắng, nên vitamin D gần như không thể tổng hợp được, mọi người cần uống bổ sung vitamin D thay vì chờ đợi phơi nắng.

✓ Từ đầu tháng 3 đến hết tháng 4: Thời gian phơi nắng nên từ 30 – 60 phút.

✓ Từ đầu tháng 5 đến hết tháng 9: Thời gian phơi nắng nên từ 15 – 30 phút.

✓ Từ đầu tháng 9 đến hết tháng 11: Thời gian phơi nắng nên từ 30 – 60 phút.

Về địa điểm, một số người cao tuổi khả năng vận động kém, một số người thích tắm nắng qua kính trong nhà, cách phơi nắng này giúp cảm nhận được hơi ấm qua cửa kính, nhưng lại cản trở UVB lọt vào trong, nên không giúp được quá trình tổng hợp vitamin D.

Cần nhớ rằng, tia cực tím quá mức dưới ánh nắng mặt trời có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh đục thủy tinh thể, vì vậy, khi phơi nắng hãy đeo kính râm hoặc đội mũ lưỡi trai để cản ánh sáng chiếu thẳng vào mắt, nếu phụ nữ không muốn sạm da thì có thể che mặt. Nếu tăng thời gian phơi nắng, phụ nữ có thể thoa kem chống nắng lên mặt, để tránh da mặt bị cháy nắng.

Phơi nắng còn nhiều lợi ích khác.

❶ Có lợi cho tim mạch: Các nghiên cứu chỉ ra rằng, vitamin D thấp có nguy cơ mắc bệnh tim, suy tim và đột quỵ cao hơn. Vào mùa đông, tia UVB tương đối ít nên số lượng bệnh nhân mắc bệnh nhồi máu cơ tim và tai biến mạch não tăng lên đáng kể.

❷ Kéo dài tuổi thọ: Bắt đầu từ năm 1980, các nhà nghiên cứu Đan Mạch đã thực hiện một nghiên cứu kéo dài 26 năm trên 4,4 triệu người Đan Mạch và phát hiện ra rằng việc tiếp xúc nhiều hơn với ánh nắng mặt trời sẽ kéo dài tuổi thọ.

❸ Giảm nguy cơ ung thư: Một nghiên cứu ở Mỹ cho thấy, phụ nữ sống ở vĩ độ thấp hơn nên có nhiều ánh nắng hơn, nguy cơ mắc ung thư buồng trứng thấp hơn những người ở vĩ độ cao.

❹ Tăng cường khả năng miễn dịch: Vitamin D giúp hấp thụ canxi, mà canxi đóng vài trò quan trọng với hệ miễn dịch, nên phơi nắng sẽ tăng cường hệ miễn dịch rất tốt.

❺ Ngăn ngừa cận thị: Thiếu tiếp xúc với ánh nắng mặt trời có thể là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây cận thị. Ánh sáng mặt trời có thể kích thích sản xuất dopamine, đồng thời dopamine có thể giúp ngăn ngừa độ dài trục của mắt, từ đó ngăn ngừa hiện tượng méo tiêu điểm khi ánh sáng đi vào mắt bị tập trung, giảm nguy cơ cận thị.

❻ Hạ huyết áp và ngăn ngừa thoái hóa não: Do ánh sáng mặt trời làm thay đổi nồng độ oxit nitric trong máu và da, làm giảm mức huyết áp. Với người cao tuổi, thiếu vitamin D có nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ cao hơn 50% so với dân số nói chung, thiếu vitamin D trầm trọng có nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ tăng 125%.

𝐏/𝐬: 𝐂𝐚́𝐦 𝐨̛𝐧 𝐇𝐨𝐚̣ 𝐬𝐢̃ 𝐍𝐠𝐮𝐲𝐞̂̃𝐧 𝐓𝐡𝐮 𝐇𝐚̀ 𝐯𝐨̛́𝐢 𝐛𝐮̛́𝐜 𝐭𝐫𝐚𝐧𝐡 𝐦𝐚̀𝐮 𝐧𝐮̛𝐨̛́𝐜!